Scroll direct naar
De klimaatverandering wordt gezien als de grootste uitdaging van de mensheid. Het weer wordt extremer en instabieler, de poolkappen smelten, gebieden drogen uit en oogsten mislukken. Niet alleen sterven diersoorten mede hierdoor in een razendsnel tempo uit, ook wordt voorspeld dat dit een steeds grotere stroom klimaatvluchtelingen op gang zal brengen. Experts geven aan dat het vermijden van dierlijke producten meer milieuvoordelen oplevert dan álles wat je verder nog voor de planeet zou kunnen doen.1
Enorme uitstoot
De veehouderij is verantwoordelijk voor de uitstoot van meer broeikasgassen dan alle vliegtuigen, auto’s, vrachtwagens, schepen en treinen bij elkaar opgeteld.1-2 Hierbij zijn broeikasgassen meegerekend die tijdens de diverse fasen van de productie van dierlijke producten worden uitgestoten, zoals ontbossing om weidegrond te creëren, productie van transport en mest, brandstoffen voor landbouwmachines, productie van groeihormonen en voedselsupplementen voor de dieren, ontlasting, transport van vee naar slachthuizen, mechanisering van de slacht, behadeling en verpakking van vlees en transport van dierlijke producten naar de winkels.3
Het beste dat je kunt doen
Onderzoeker Joseph Poore analyseerde de gegevens van 38.700 boerderijen en werd van schrik zelf veganist. Zijn conclusie: een plantaardig dieet is verreweg de beste manier en cruciaal om de planeet te beschermen. 1 Vegetarisch is niet genoeg, want de uitstoot van kaasproductie is vergelijkbaar met die van de varkens- en kippensector. Ook als pescotariër (viseter) ga je de wereld niet redden, want de uitstoot van methaangassen in viskwekerijen ligt vaak zelfs nog hoger dan bij koeien. Poore concludeert dat zelfs het meest duurzaam geproduceerde dierlijke product (m.u.v. insecten) nog altijd tientallen keren vervuilender is dan relatief vervuilende plantaardige producten zoals avocado’s.
Rajendra Kumar Pachauri, winnaar van de nobelprijs voor de vrede en directeur van het IPCC (Intergovernmental Panel for Climate Change) zegt dat een wereldwijde overgang naar een vegetarisch voedselpakket van essentieel belang is om wereldhonger tegen te gaan, evenals de energieschaarste en de ergste gevolgen van de klimaatverandering. “In termen van onmiddellijke actie en haalbaarheid voor een afname in korte tijd is dit duidelijk de aantrekkelijkste optie”. Het IPCC concludeerde in 2014 ook al: “We hebben aangetoond dat vermindering van de vlees- en zuivelindustrie een cruciale factor is voor het terugdringen van de klimaatvervuiling door landbouw en veeteelt tot veilige niveaus”.
Even vergelijken
Bij de productie van één kilo rundvlees wordt 50 keer zo veel broeikasgas uitgestoten als bij de productie van één kilo graan. Bij de productie van rundvlees en lamsvlees wordt 250 keer zo veel broeikasgas uitgestoten als bij de productie van evenveel eiwitten in bonen.3 Bij de productie van bonen worden 99 procent minder broeikasgassen uitgestoten dan bij de productie van rundvlees met dezelfde voedingswaarden.
De productie van rundvlees en lamsvlees leidt tot de hoogste uitstoot in verhouding tot de energie die het oplevert. Men schat dat runderen en lammeren in 2050 de helft van alle broeikasgassen vanuit de landbouw en de veehouderij voor hun rekening nemen, terwijl ze maar 3 procent van de geconsumeerde calorieën leveren.4
Volgens een onderzoek de Oxford universiteit onder 65.000 Britten (waaronder 2000 veganisten en 15.000 vegetariërs) is de broeikasgasuitstoot van een vleeseter (100 gr vlees of meer per dag) 7,19 kilo per dag, van een vleesverminderaar (50 tot 100 gr vlees per dag) 5,63 kilo, een vegetariër 3,18 kilo en een veganist 2,89 kilo CO2 per dag. Een veganist draagt met zijn voedingspatroon dus twee tot drie keer minder bij aan de klimaatverandering dan een vleeseter.5
Methaan en stikstofmonoxide
Het broeikaseffect wordt vooral veroorzaakt door drie gassen: kooldioxide, methaan en stikstofmonoxide. Hoewel kooldioxide (CO2) vaak de meeste aandacht krijgt, draagt methaan maar liefst 20 keer meer bij aan klimaatverandering.4 De afgelopen 200 jaar is de concentratie methaan in de atmosfeer meer dan verdubbeld. Herkauwers (koeien, buffels, schapen, geiten en kamelen) zijn één van de belangrijkste oorzaken van de uitstoot van methaan (37 procent van de uitstoot door menselijke activiteiten). Het methaan ontstaat uit bacteriële fermentatie in hun spijsverteringsstelsel en wordt afgescheiden door boeren en scheten, maar ook via de vaste ontlasting en door fermentatie van mest in mestopslagplaatsen.4 Een melkkoe produceert maar liefst 500 liter methaan per dag!6
Stikstofmonoxide is het meest agressieve broeikasgas, maar liefst 320 keer actiever dan CO2. Het is bovendien een zeer stabiel molecuul dat 120 jaar in de atmosfeer blijft bestaan. De belangrijkste oorzaken van de uitstoot hiervan zijn het gebruik van stikstofhoudende mest, de afbraak van die meststoffen in de bodem en het afval van de veehouderij.4 De menselijke uitstoot van stikstofmonoxide wordt voor 65 procent veroorzaakt door de veehouderij. Toch draagt dit gas volgens de FAO maar voor 6 procent bij aan het totale broeikaseffect.
Klimaatdoelen
Als we onze consumptie van dierlijke producten niet drastisch verminderen, dan zou het alleen al de uitstoot van de veehouderij het onmogelijk maken om de gestelde klimaatdoelen te halen. Volgens experts zullen de effecten van de uitstoot van de veehouderij alleen al zorgen voor een temperatuurstijging van meer dan 2 graden Celsius. Om dat te voorkomen zullen we onze eetgewoonten dus moeten veranderen.7
De longen van de aarde
Planten absorberen koolstof uit de atmosfeer en helpen zo om klimaatverandering tegen te gaan. De veehouderij is waarschijnlijk de grootste oorzaak voor de verwoesting van de natuur en de kaalslag van wouden. Zo is de veehouderij verantwoordelijk voor 80 procent van de kaalslag in de Amazone.8-10 Niet alleen veroorzaakt dit op zichzelf al enorme CO2 uitstoot (samen met verwoestijning verantwoordelijk voor 35 procent van de uitstoot door de veehouderij11), ook verdwijnen daarmee de longen van de aarde. Als we allemaal plantaardig zouden eten, dan zou er 3.1 miljard hectaren landbouwgrond vrijkomen.1 Dat is even groot als heel het Afrikaanse continent. Stel je eens voor wat het met het klimaat en de biodiversiteit zou doen als we dat weer zouden kunnen teruggeven aan de natuur.
Referenties
- Poore, Joseph, and Thomas Nemecek. "Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers." Science 360.6392 (2018): 987-992.
- Steinfeld, Henning, et al. Livestock's long shadow: environmental issues and options. Food & Agriculture Org., 2006.
- Tilman, David, and Michael Clark. "Global diets link environmental sustainability and human health." Nature 515.7528 (2014): 518-522.
- Ricard, Matthieu, and Sherab Chödzin. A Plea for the Animals: The Moral, Philosophical, and Evolutionary Imperative to Treat All Beings with Compassion. Boulder: Shambhala, 2017. Print.
- Scarborough, Peter, et al. "Dietary greenhouse gas emissions of meat-eaters, fish-eaters, vegetarians and vegans in the UK." Climatic change 125.2 (2014): 179-192.
- Desjardins, Raymond L., et al. "Carbon footprint of beef cattle." Sustainability 4.12 (2012): 3279-3301
- Hedenus, Fredrik, Stefan Wirsenius, and Daniel JA Johansson. "The importance of reduced meat and dairy consumption for meeting stringent climate change targets." Climatic change 124.1-2 (2014): 79-91.
- GROSSO, MATO. "AMAZON CATTLE FOOTPRINT." (2009).
- Kaimowitz, David, et al. "Hamburger connection fuels Amazon destruction." Bangor, Indonesia: Center for International Forest Research (2004): 1-10.
- Kaimowitz, David. Livestock and deforestation in Central America in the 1980s and 1990s: a policy perspective. No. 9. Cifor, 1996.
- McMichael, Anthony J., et al. "Food, livestock production, energy, climate change, and health." The lancet 370.9594 (2007): 1253-1263.
Plantbased Dennis op Instagram
Ik ben het meest actief op Instagram! Hier post ik bijna dagelijks wat ik eet, koop, doe, lees of denk. Volg me op @plantbased_dennis!