Kippen

Het overgrote deel van de dieren die we in Nederland slachten zijn vleeskuikens. Dit zijn er ruim 600 miljoen per jaar, 1.5 miljoen per dag en 20 per seconde. En ja, we noemen het vleeskuikens omdat ze al op een leeftijd van zo’n 6 weken worden geslacht en dus nooit verder komen dan de levensfase van kuiken. En dat terwijl een kip eigenlijk 8 jaar oud kan worden.

Shit-leven

De kuikens komen uit in een broedmachine in een vermeerderingsbedrijf, zonder moeder. Vervolgens gaan ze direct naar de mesterij, waar ze met 18 tot 20 dieren één vierkante meter moeten delen. Per kip hebben ze dus minder dan een A4tje de ruimte. De vloer is zwaar vervuild en wordt amper schoongemaakt. De vochtige, zure poepvloer en de beperkte lichaamsbeweging veroorzaakt allerlei pootproblemen zoals voetzoolzweren, brandhakken en brandwonden door de ammoniak. 

Klik hier om te zien hoe een Nederlands kippenvermeerderingsbedrijf eruitziet. 

Met dank aan jarenlange genetische selectie groeien de kuikens hier explosief. Binnen enkele weken kunnen de poten hun gewicht al niet meer ondersteunen. Er wordt veel antibiotica gebruikt om ervoor te zorgen dat genoeg kuikens die slachtleeftijd van zes weken halen. Volgens de NVWA gaan zeker 10 miljoen kippen al dood op de Nederlandse pluimveehouderijen.

Het meest mishandelde stukje vlees.

Vangen en transport

Het vangen en inladen voor de slacht gaat met duizenden tegelijk en moet in een hoog tempo gebeuren om geen tijd en geld te verliezen. Je kunt je voorstellen dat deze medewerkers geen enkel oog of respect kunnen hebben voor het individu, want dan zouden ze het werk niet kunnen doen. Het gaat er dan ook ontzettend hardhandig aan toe en de kippen worden letterlijk bij de poten gepakt en meters ver gegooid. Volgens de NVWA sterven een miljoen kippen tijdens het transport. In de Verenigde Staten wordt geschat dat 10 tot 15 procent van de kippen tijdens het transport sterft en een derde botbreuken oploopt door de hardhandige behandeling.

Deze video laat zien hoe het vangen van de kippen in Nederland gebeurt. Let op: dit is de schokkende, dagelijkse realiteit.

De slacht

Er worden over het algemeen twee verdovingsmethoden gebruikt in Nederland: de waterbadmethode en CO₂-bedwelming. De waterbadmethode houdt in dat de kippen met hun poten aan een haak ondersteboven worden gehangen en aan een lopende band met hun hoofden door een waterbad worden gehaald die onder stroomt staat. Het ophangen is zeer pijnlijk en leidt vaak tot verwondingen.¹ Je kunt je voorstellen dat de medewerkers, die aan elke haak van een snel draaiende lopende band een kip moeten hangen, het zich niet kunnen veroorloven om respectvol en voorzichtig met de kippen om te gaan. Als je duizenden dieren per dag voorbij ziet komen (in Nederlandse slachthuizen doden ze soms wel een kwart miljoen kuikens per dag), ben je hier na de eerste dag al blind en ongevoelig voor.

Ook de stroomschok is zeer pijnlijk, maar deze was voorheen vaak te laag om de kip te verdoven omdat een hoger voltage bloeduitstortingen op het vlees zou kunnen veroorzaken. Als gevolg waren veel kippen nog volledig bij bewustzijn wanneer hun keel door de lopende band werd doorgesneden en ze doodbloedden of ze in een bad met gloeiendheet water worden gedompeld. Sinds 2013 is een hoger voltage verplicht en wordt deze methode alleen nog gebruikt bij ‘minderwaardig vlees’ zoals het vlees van legkippen, bijvoorbeeld voor hondenvoer. Maar ook nu ontwijken veel kippen alsnog het waterbad door de kop in te trekken, waardoor ze het waterbad ‘overvliegen’ en dus alsnog volledig bewust zijn als ze worden opengesneden of in heet water worden gedompeld.¹

Tegenwoordig wordt CO₂-bedwelming vaker gebruikt. Het voordeel is dat de dieren niet bij bewustzijn worden aangehaakt, maar met krat en al of op een lopende band worden vergast zonder nogmaals gehanteerd te worden. De hoge CO₂-concentratie veroorzaakt echter een prikkend en bijtend gevoel in de ogen en slijmvliezen. De dieren hebben altijd een periode van ademnood en paniek voordat ze hun bewustzijn verliezen.¹

En die moeder dan?

Al deze kuikens hebben natuurlijk moeders, die van hetzelfde explosief groeiende ras is en ook is gefokt op een onstilbare vraatzucht. Maar als zij net zo snel zouden groeien, zouden ze geen eieren kunnen produceren en veel te snel doodgaan. De oplossing? Een constant hongerdieet. Na iets meer dan een jaar hongerlijden en eieren produceren, zijn deze moeders helemaal op, loopt de eiproductie achteruit en worden ze geruimd voor goedkoop vlees. Klik hier om te zien hoe deze moederdieren eruitzien. 

Van oerkip naar overbevolking

Sinds we de bankivahoen, de wilde voorouder van onze kippen, gedomesticeerd hebben, is de gedomesticeerde kip de meest talrijke vogelsoort op de wereld geworden. Op elk moment leven er ruim 20 miljard gedomesticeerde kippen, verdeeld over 350 verschillende kippenrassen die de mens heeft gecreëerd. Alleen al in de Nederlandse schuren bevinden zich op ieder moment 42 miljoen vleeskuikens. Kippen en andere gedomesticeerde vogels vormen 70 procent van alle vogels op aarde. Slechts 30 procent is dus nog maar ‘wilde vogels’.

Vleeskuikens in mensentermen ²

Een vleeskuiken van zes weken weegt 2,5 kg, waarvan 20 procent borstspier. Honderd jaar geleden wogen de kuikens op deze leeftijd nog minder dan 1 kg. De natuurlijke levensverwachting van een kip is 8 jaar. Voor een vleeskuiken is het 1.4 procent van die levensverwachting.

Stel je een donkere stal voor met duizend peuters van iets meer dan één jaar oud. De peutertjes wegen nu allemaal al 30 kg (normaal is dat 10 kg), waarvan de borstspieren 6 kg beslaan. Ze zijn klaar voor de slacht. Meer dan 90 procent van de peuters kan niet meer fatsoenlijk bewegen en moeilijk bij het eten en drinken komen. De broze beentjes kunnen het niet aan, waardoor ze voorover vallen en in hun uitwerpselen liggen. Meer dan de helft van de peuters heeft daardoor brandwonden op de voetzolen.

• Wist je dat kippen …3

  • … pijn kunnen voelen? Als ze pijn hebben, eten ze meer van planten met een pijnstillende werking.
  • … zelfcontrole en een idee van de toekomst hebben? Ze kiezen voor een grotere beloning op de lange termijn in plaats van een kleine beloning op korte termijn.
  • … van drie dagen oud al minimaal tot 3 kunnen tellen en eenvoudige rekensommen kunnen oplossen, zoals optellen en aftrekken?
  • … die net uit het ei komen, voorwerpen kunnen herkennen die half verborgen zijn? Dit lukt mensenbaby’s pas na een paar maanden.
  • … begrijpen dat anderen ergens naar kijken? Ze volgen namelijk de kijkrichting van starende ogen.
  • … nieuwsgierig zijn en graag nieuwe ervaringen en informatie willen? Ze kijken namelijk meer naar nieuwe tv-beelden dan naar beelden die ze al hebben gezien.
  • … van een paar dagen oud hun broertjes en zusjes kunnen herkennen en hun gezelschap verkiezen boven die van vreemde kuikentjes?
  • … niet alleen andere kippen maar ook individuele mensen herkennen? Ze onthouden namelijk wie ze wel en niet goed heeft behandeld.